XOZAT RA NAMÊ TAÊ LOLIKO/Zazaca Bazi Böcek Isimleri-Hozat Yo

Braéne,cér de mı taé namé lolıko nusnayi.Ez namé lolıko tam nézono,mı mua xo ra perskerd,fotografé lolıko muskıt cı, ayi ki naskerd,namé lolıko mı ré vat.Heté Xozati de namé taé lolıko nia o;

*MIRCOLIK:karinca
*MIRCOLIKO $üR(MIRCOLIKÊ ESKERi):asker karinca,kirmizi karinca
*CiYÊ ASTARi :ates böcegi
*PHiRIKI (disil isim) :1)örümcek 2)örümcek agi
*MÊSI (disil isim) : ari
*MÊSA ANACI :kralice ari
*MÊSA HEMGÊNi :bal arisi
*MÊSA KORI :(duvar aralarina vs düzensiz bir yere bal yapan ari) yaban arisi?
*MÊSA BORBORI: esek arisi
*PHiZAGI (disil isim) : arinin bir diger ismi,genelde yaban arisi icin kullanilir
*MOZA/MOZAA KORI (disil isim) :(mozaa naxıri) sigir böcegi,eger sigirlari sokarsa sigirlar kacisirlar..
*MALIK/MALIKO $üR :solucan
*MALIK :bagirsak kurdu
*ÇEKÇEKO : çekirge
*GUBELIK :sümüklü böcek veya salyangoz
*GOLALA Ci (disil isim) :bok bocegi(na lolıkı sılé naxıri gındır kena),hayvan diskisini yuvarlayip götüren böcek
*SIPICI (disil isim): bit
*KEKI :(disil isim) pire
*PINDI/GENI :(eril isim) kene
*THüZIRIG :sülük
*VIZIKI (disil isim) :sinek/ sineklerin genel adi
*PERPERIK(erkek)/PERPERIKI(disi) :kelebek
*KERMÊ TEXTi :tahta kurdu
*KERMEC :elma armut vs meyve kurdu
*KERM :genel olrak kurtcuk/ kurt böcegi
*THIRPISTIKI(disil isim):akrep,kirkayak gibi böceklerin genel adi.
*TENTUR :1)tirtil 2)kelebek larvalarinin genel adi
*DüNDILI :(disil isim) ugur getirdigine inanilan yesilimsi cubuksu bir böcek.(bilen varsa yazsin arkadaslar)
*QIMILI (disil isim) :kimil böcegi.

Arêkerdoğ: Sinan Usarr
Qeseykerdoğe :Quma Çêligi (Dewa Xozati,Khewco ra)

Ayrica sizden ricam;
Ugur Böceginin Zazacasi nedir,bilen varsa yazabilirmi? Taner köyünde bildigim kadariyla ugur böcegine 'APO PHIRR' diyorlar ama emin degilim,yardimci olursaniz sevinirim.
Yukaridakilerin disinda hangi böceklerin ismini biliyorsaniz yazin lütfen

Wes u war bımané...

Meso Teso'nun cevabi okuyamadim!
------------------------

U.Pulur

Bıra
Hatê Vacuğe de (Pulur de) qumqumık vanê.
Qumqumık = Uğur böceği

Bımane weşiye de

-------------

Bıra
Hetê ma de
alıkfatık = Uğur böceği

wes u war bımane

tornê xatune

--------------

Ma ve xêr,

Kulenge:Sivrisinek
Aspiji:Bit
Riski:Bite dönüsmedigi hali
Kerzik:Kene
Qirqance:Karides
Milawune:Kertenkele
$init:Büyük solucan,insanda,bagirsaklarda olusan kil kurdu
Lulik:Solucan
Peqpeqe:çekirge
Dimpistike:Akrep
Beye:Yüne giren güve
Alik-fatik:Ugurböcegi
Muleçike:Karinca

Bimane Wesiyede

H.Ibrayim
----------------

Braé delali U.Pulur, Torné Xatune , Xelil Ibrayim;
Sma pérono ré zaf tesekur kono.

Nıka ez wazon ke diré qeşiyu ilawe bıkéri. Bado eke waxté mı bi, dar u ber sero, çiyé werdene sero, vilık u çiçego sero, milçıko/theyr-thür sero ...nustey xo néşir kono. Yardımé sıma wazono, eke imkané sıma esto, sma ré zamet, listeya lolıko,daro,vaso,mirçıko,vilıko-çiçego hazır bıkeré, ita de bınusé/yazmis bıkeré...

(Not.Dilimizin güzelligi ayrıntılarda gizlidir, lütfen baharın Zazacasini bilelim; bizim memleketteki herseyin, her cicegin, her bitkinin ,her kusun ..vs mutlaka Zazaca ismi var fakat biz bunlari unutmusuz. Dilimizin güzelligi de aslinda burda ayrintilarda gizlidir. Ben isterim ki bu çiçek isimlerini, böcek isimlerini Zazaca siirlerde kullanabileyim...)
Bımané weşiye de...

ÇARFEKE : (disil isim) yengec
KURMESE : (disil isim) sivrisinek (kulenge, phinge)
DüNDILI / DüNDILA HEQi :antenli yesil böcek.Bizim orda bu böcek kimin kafasina konarsa o kisiye ugur getirecegine inanilirdi.

Resme bakin. !

ma be xer di

"kayte xobe bimane wesiyede" ne demek arkadaslar?????

-*-
"qayte xo be : Kendine bak( Kendine iyi bak anlamında)

rınd qayté xo ke: kenine iyi bak

bimane wesiye de: kal sağlıcakla

weşiye de bımane : sağlıcakla kal

Wes u war bımane: sağ ve esen kal...

Torné Thuji